Μπάζεντοφ-Φλαϊάνι, νόσος των-

Νόσος του θυρεοειδούς αδένα, που πήρε το όνομά της από τους επιστήμονες που πρώτοι την περιέγραψαν. Ο Ιταλός Φλαϊάνι ανακοίνωσε το 1802 την πρώτη κλινική περίπτωση· ο Γερμανός Καρλ φον Μπάζεντοφ το 1840 συμπλήρωσε την περιγραφή του συνδρόμου στο έργο του Εξόφθαλμος από υπερτροφία του οπισθοβολβικού ιστού. Τα άτομα που προσβάλλονται από τη νόσο αυτή παρουσιάζουν προσεκβολή των βολβών των οφθαλμών (εξόφθαλμο), επιτάχυνση των καρδιακών παλμών (ταχυκαρδία), διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα (βρογχοκήλη). Από αυτά τα τρία τυπικά συμπτώματα, (εξόφθαλμος, ταχυκαρδία, βρογχοκήλη, που αποτελούν την ονομαζόμενη τριάδα του Μέρσενμπουργκ) λιγότερο συχνά συναντάται η βρογχοκήλη. Εκτός απ’ αυτές, στη ν. των Μ.-Φ. παρουσιάζεται έντονη απίσχνανση, παρά την αύξηση της όρεξης, αδυναμία, άφθονη εφίδρωση, ακροφοβία και συναισθηματικές αντιδράσεις δυσανάλογες προς την αιτία που τις προκάλεσε. Η αρτηριακή πίεση είναι συνήθως μεγαλύτερη της φυσιολογικής και κυρίως αυξάνεται η διαφορά μεταξύ μεγίστης και ελαχίστης αρτηριακής πίεσης. Η καρδιά μπορεί να είναι συχνά υπερτροφική και διευρυμένη, επηρεαζόμενη εμφανώς από τη διαταραχή του θυρεοειδούς αδένα. Η αρχή της νόσου είναι ήπια· η πορεία της χρόνια, με εναλλαγές βελτίωσης και επιδείνωσης. Η ν. των Μ.-Φ. προσβάλλει κατά προτίμηση τις γυναίκες (έξι φορές συχνότερα από τους άντρες), συχνά είναι κληρονομική, και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αν και εκδηλώνεται συχνότερα μεταξύ των 20 και 30 ετών. Η νόσος οφείλεται σε μια βαριά διαταραχή της λειτουργίας του θυροειδούς αδένα, που χαρακτηρίζεται από υπερβολική παραγωγή θυρεοειδικής ορμόνης αλλοιωμένης ποιοτικά. Αυτό το ορμονικό έκκριμα, που παράγεται σε υπερβολική ποσότητα, διανέμεται σε ολόκληρο τον οργανισμό και είναι υπεύθυνο για τη χαρακτηριστική συμπτωματολογία. Κατά νεώτερες μελέτες, στη γένεση της ν. των Μ.-Φ., πρωτεύουσα σημασία έχει μια διαταραχή της λειτουργίας της υπόφυσης, αδένα που ρυθμίζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς. Η θεραπευτική αγωγή της νόσου συνίσταται στην τήρηση ορισμένων κανόνων υγιεινής και δίαιτας: σωματική και ψυχική ανάπαυση (σε βαριές περιπτώσεις παραμονή στο κρεβάτι), ήρεμο περιβάλλον· προτιμητέο το μέσο ορεινό κλίμα, συνιστάται και το θαλάσσιο· διατροφή πλούσια σε λίπη και αλευρώδη· αποφεύγεται το αλκοόλ και ο καφές. Η φαρμακευτική αγωγή βασίζεται στη χορήγηση ιωδίου σε μικρές δόσεις και συνθετικών αντιθυρεοειδικών φαρμάκων. Στα τελευταία χρόνια φαίνεται ιδιαίτερα αποτελεσματική για την καταπολέμηση της νόσου η χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου, παρόλα αυτά υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με τη χορήγησή του. Στις περιπτώσεις που τα συμπτώματα δεν υποχωρούν στη συντηρητική θεραπευτική αγωγή μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη η χειρουργική επέμβαση, που συνίσταται στην αφαίρεση των 5/6 περίπου του θυρεοειδούς αδένα.